Finanse osobiste – budżet domowy [Excel]

WSTĘP

Prowadzenie budżetu domowego, gdzie mamy spisane wszystkie wydatki jest jednym z kluczowych działań do zdobycia kontroli nad swoimi finansami osobistymi. Budżet domowy sprawdza się zarówno dla osób o małej skali i jak dużej skali wydatków. Najważniejsze jest, aby go prowadzić.

Jako prezent noworoczny postanowiłem podzielić się uproszczoną wersją mojego budżetu domowego. Dziele się uproszczoną wersją budżetu domowego, ponieważ mój plik z pełnym budżetem domowym zawiera dodatkowo takie rzeczy jak:

• Analizy, np. jak i gdzie lokować nadwyżki finansowe lub różne przekroje moich wydatków (bez inwestycji, bez mieszkania, etc.).
• Optymalizacje podatkowe lub inne.
• Wartość aktywów netto.
• Podsumowanie nieruchomości na wynajem.

Jak widać, mój budżet domowy jest… mocno sprofilowany pod moje potrzeby, dlatego nie nadaje się w całości do publikacji szerszemu gronu odbiorców. Chciałem, aby uproszczona wersja budżetu domowego mogła posłużyć szerokiej grupie odbiorców. Nawet tym, którzy już prowadzą własny budżet domowy w sposób chałupniczy, a chcą się przesiąść na coś automatycznego.

To co (mam nadzieję) wyróżnia mój plik z budżetem domowym to:

• Prostota – skupienie się tylko na wydatkach oraz ich zrozumienie za pomocą prostych tabel przestawnych pełniących rolę podsumowania lub wykresów.
• Łatwość w obsłudze – na początku wystarczy raz zdefiniować swoje kategorie oraz subkategorie wydatków. Oczywiście mogą się one zmieniać w czasie, plik jest na to przygotowany. Potem wystarczy sukcesywnie uzupełniać swoje wydatki.
• Pełna automatyzacja – wszystkie wykresy oraz tabele przestawne aktualizacją się automatycznie, nie trzeba nic klikać. Po zdefiniowaniu kategorii oraz subkategorii plik także zaktualizuje się automatycznie i można z nich od razu skorzystać wpisując wydatki.

Poniżej przedstawiam szczegółowy opis jak działa plik Excel. Muszę przyznać, że prościej chyba się już nie dało, jestem zadowolony z efektu. Mam nadzieję, że każda osoba niezależnie od poziomu zaawansowania znajomości pliku Excel będzie w stanie poradzić sobie z załączonym budżetem domowym.

Aby plik był bardzo prosty, musiałem użyć dosyć zaawansowanych formuł oraz kilku prostych makr w pliku. Jak to zawsze bywa z tego typu rzeczami, trzeba się trochę pomęczyć i mieć zaawansowane umiejętności, aby uzyskać prostotę.

Załączony budżet domowy skupia się na spisywania wydatków, ich wizualizacji oraz przedstawieniu w formie podsumowań. Nie ma w nim wszystkiego, aczkolwiek nic nie na stoi na przeszkodzie abyś go sam rozbudował!

Jeżeli będzie taka potrzeba to mógłbym budżet domowy dalej rozwijać o inne funkcjonalności, które także będą w pełni automatyczne. Jeżeli chcielibyście coś dodać do pliku to dajcie znać w komentarzach, póki co zaczynamy od wersji uproszczonej co nie znaczy, że jest to wersja uboga.

BUDŻET DOMOWY – INSTRUKCJA

Instrukcja obsługi budżetu domowego jest bardzo prosta. Wystarczy uzupełnić zakładkę ‘Kategorie’ oraz zakładkę ‘Wydatki’. I tyle! Jakby co poniżej przedstawiam szczegółową instrukcję wraz z krótkimi filmikami jak plik działa. W samym pliku jest także zakładka ‘Instrukcja’, która przypomina o najważniejszych rzeczach. Na potrzeby nagrywania filmików ustawiłem, aby kwoty wydatków były losowe i odświeżały się przy każdej zmianie. Dzięki temu mogłem łatwo pokazać automatyczne odświeżanie pivotów oraz wykresów.

ZAKŁADKA ‘KATEGORIE’

Zakładka przedstawia podział na KATEGORIE oraz SUBKATEGORIE, gdzie:

• W wierszu 1 znajdują się nazwy KATEGORII wydatków.
• Dla danej kolumny (KATEGORII) od wiersza 2 i niżej znajdują się SUBKATEGORIE dla danej KATEGORII.
• Nie można zostawiać pustych komórek w ramach KATEGORII (wiersz 1) oraz SUBKATEGORII (wiersze 2 i niżej).

W pliku znajdują się przykładowe kategorie, która oczywiście można (a nawet trzeba) zmienić. Jeżeli ktoś ustala KATEGORIE i SUBKATEGORIE po raz pierwszy to musi pamiętać, aby:

• Nie doprowadzić do sytuacji, kiedy jedna KATEGORIA zawiera większość wydatków.
• Nie doprowadzić do sytuacji, kiedy mamy dużo wpisów z SUBKATEGORIA typu ‘Inne’. Wtedy należy zaktualizować SUBKATEGORIE.

Dodanie nowej KATEGORII oraz jej automatyczne uwzględnienie w zakładce 'Wydatki’.

Dodanie nowej SUBKATEGORII oraz jej automatyczne uwzględnienie w zakładce 'Wydatki’.

ZAKŁADKA ‘WYDATKI’

Zakładka przedstawia zestawienie wszystkich historycznych wydatków:

• Kolumna DATA – data wydatku, kolumna ma format YYYY-MM-DD.
• Kolumna EOM (End Of Month) – koniec miesiąca dla danej daty wydatku, kolumna uzupełnia się za pomocą formuły. Służy ona do agregacji wydatków do poziomu danego miesiąca.
• Kolumna KWOTA – wartość wydatku, należy wpisać liczbę dodatnią.
• Kolumna KATEGORIA – do wyboru wartości KATEGORII z listy rozwijalnej na podstawie zakładki 'Kategorie’ (z wiersza 1).
• Kolumna SUBKATEGORIA – do wyboru SUBKATEGORIE dla danej KATEGORII z listy rozwijalnej na podstawie zakładki 'Kategorie’ (z wierszy 2 i niżej).
• Kolumna KOMENTARZ – uzupełnienie jest opcjonalne.

Dodanie nowego rekordu.

ZAKŁADKA ‘PIVOT – WYDATKI’

Zakładka przedstawia zagregowane podsumowanie wszystkich historycznych wydatków dla wszystkich KATEGORII oraz SUBKATEGORII (wymiary w wierszach) dla okresów EOM (kolejne kolumny).

Jest to główna zakładka do analizy oraz przeglądu naszych wydatków. Pivot odświeża się automatycznie po otwarciu zakładki.

Dodanie nowej KATEGORII oraz jej automatyczne uwzględnienie w zakładce 'Pivot – wydatki’.

Dodanie nowej daty EOM oraz jej automatyczne uwzględnienie w zakładce 'Pivot – wydatki’.

ZAKŁADKA ‘PIVOT – WYMIARY’

Zakładka ma charakter techniczny na potrzeby wykresów przedstawionych w zakładce ‘Wykresy’, aczkolwiek ta zakładka także może służyć do analizy oraz przeglądu naszych wydatków. Znajdują się tutaj dwa pivoty, które przedstawiają nasze wydatki na bardziej zagregowanym poziomie niż zakładka ‘Pivot – wydatki’. Pivoty odświeżają się automatycznie po otwarciu zakładki:

• Pivot 1 – suma wszystkich wydatków dla danej KATEGORII.
• Pivot 2 – suma wszystkich wydatków dla danego miesiąca EOM (wiersze) w podziale na KATEGORIE (kolumny).

ZAKŁADKA ‘WYKRESY’

Zakładka przedstawia dwa wykresy na podstawie zakładki ‘Pivot – wykresy’, wykresy odświeżają się automatycznie po otwarciu zakładki:

• Wykres kołowy z udziałem procentowym KATEGORII dla całego okresu wydatków.
• Wykres liniowy obszarowy wydatków dla danej KATEGORII dla danego miesiąca EOM.

Automatyczne odświeżenie pivotów oraz wykresów po dodaniu nowych wydatków.

PODSUMOWANIE

Zacząłem prowadzić budżet domowy blisko 9 lat temu wraz z otrzymaniem pierwszego wynagrodzenia od pracodawcy. Mój budżet domowy oraz moje podejście do niego ewoluowało w czasie. Na początku bardzo długo zajęła mi budowa budżetu w pliku Excel a potem w czasie dokonywałem różnych aktualizacji.

Samo uzupełnianie moich wydatków na początku było bardzo skrupulatne, wpisywałem je codziennie lub raz na kilka dni. Z biegiem lat jak już bardzo dobrze poznałem swoją strukturę wydatków, to zacząłem uzupełniać budżet domowy raz na 1-3 miesiące. W 99% używam karty bankowej do płacenia, więc potem tylko ściągam historię z konta bankowego i „wklejam” do pliku z budżetem domowym. Po drodze dokonuje szybkiego mapowania poszczególnych pozycji na moje KATEGORIE i SUBKATEGORIE. Zajmuje mi to łącznie 5-10 minut. Czyli mniej niż 5 minut w miesiącu, ponieważ coraz częściej aktualizuje swój budżet tylko co 2-3 miesiące.

Prowadzenie budżetu domowego uznaje za fundament moich wszystkich działań finansowych, inwestycyjnych lub także innych życiowych. Dzięki dokładnej znajomości mojej struktury wydatków oraz wynagrodzenia, byłem w stanie bardzo dokładnie zaplanować moment inwestycji w nieruchomość na wynajem oraz podjąć decyzję o zakupie nieruchomości na własne potrzeby mieszkaniowe.

Preferuje posiadanie budżetu domowego w formie pliku Excel zamiast korzystania z aplikacji, ponieważ sam dokonuje wielu różnych analiz na podstawie zgromadzonych danych. Excel jest do tego idealnym narzędziem.

Poniżej lista ciekawostek oraz moich doświadczeń związanych z prowadzeniem budżetu domowego:

• Zacząłem świadomie kontrolować moje wydatki. Jest to fundament do dalszego bogacenia się. Wydatki muszą być pod kontrolą. Nie ma takich pieniędzy, których nie da się „zjeść”.
• Zacząłem uszczelniać swoje wydatki, przestałem wydawać na rzeczy typu „nagłe” lub „przypadkowe”.
• Budżet domowy pozwolił mi na wypracowanie zdrowych nawyków finansowych.
• Na pewno szybciej zrealizowałem swoje cele i marzenia. Byłem w stanie je zaplanować i lepiej wprowadzić w życie. Jako przykład niech będzie osiągnięcie wartości aktywów netto ponad 1 mln PLN.
• Szybciej spłaciłem kredyt hipoteczny na nieruchomości przeznaczone na wynajem. Mój budżet domowy zawiera także kalkulację wpływu przedpłat na kredyt hipoteczny.
• Budżet domowy jest podstawą do wszystkich analiz oraz planów finansowych, w szczególności przy ważnych decyzjach.

BUDŻET DOMOWY – PLIK EXCEL

Poniżej załączam budżetem domowy w postaci pliku MS Excel. Plik MS Excel zawiera makra, w zależności od ustawień trzeba je udostępnić lub zaakceptować po otworzeniu pliku. 

POBIERZ PLIK EXCEL – BUDŻET DOMOWY